شرایط استناد فیلم و اسکرین شات از چت در اثبات جرم
ارسال شده توسط وکیل پایه یک دادگستری در ۱۴۰۰-۱۰-۰۸
استناد اسکرین شات در اثبات جرم
موضوع مورد بحث در این مقاله استناد اسکرین شات می باشد. اگرچه در گذشته جرم و راه های اثبات جرم آن از مسیرهای مشخص و ساده ای رخ می داد. با توجه به اینکه تلکنولوژی و مراودات دربستر اینترنت و شبکه های اجتماعی رشد و تنوع پیدا کرده است. استناد کردن به مکالمات و مراوداتی که در سطح فضای مجازی صورت می گیرد نیز در زمینه های حقوقی مورد توجه قرار گرفته است و از لحاظ قانونی نیز می توان به آن ها استناد کرد.
قانون استناد به اسکرین شات
پیش از سال ۱۳۸۲ استناد به اسکرین شات و ادله الکترونیکی دارای وجاهت قانونی نبود و تنها از این ادله در حد اماره استفاده می شد اما با توجه به استفاده روز افزون از فضاهای مجازی در همه مشاغل و امور، نیاز به قانونی در باب فضای مجانی و جرایم رایانه ای به شدت احساس شد. از این رو به جهت خلائی که قانون گذار در قانون در باب استناد به اسکرین شات و ادله الکترونیکی در فضای مجازی احساس نمود، این موضوعات در قانون تجارت الکترونیک مورد بررسی و جرم انگاری قرار گرفتند.
یکی از موضوعات اساسی در هر قانونی ادله اثبات دعوا در آن قانون است. از این رو قانون گذار در قانون تجارت الکترونیک در فصل دوم به ادله اثبات دعوا در جرایم اینترنتی پرداخته است.
در باب استناد به اسکرین شات و ادله اثبات الکترونیکی چنین آورده است:
“اسناد و ادله اثبات دعوی ممکن است به صورت داده پیام بوده و در‌هیچ محکمه یا اداره دولتی نمی‌توان براساس قواعد ادله موجود، ارزش اثباتی «داده پیام»را صرفاً به دلیل شکل و قالب آن رد کرد.”
پرینت پیامک های همسر
در صورتی که شوهر بر علیه زن خود به اتهام رابطه نامشروع غیر از زنا شکایت کند. دادسرا محل اخذ پرینت متن پیامک در صلاحیت حفاظت اطلاعات قوه قضاییه است. باید خاطر نشان کرد که صرفا با طرح یک شکایت بر علیه همسر که مبنای آن شک و تردید می باشد، ادله کافی مبنی بر احضار زن نیست. بلکه مرد باید اثبات نماید که خیانت یا رابطه نامشروع صورت گرفته است. در غیر این صورت بازپرس یا دادیار نسبت به قرار منع تعقیب یعنی تبرئه زوجه اقدام می‌نماید. زوجه نیز می‌تواند پس از مبری شدن، از همسر خود شکایت به اتهام افتراء و اعاده حیثیت نماید.
پیامک و جرم رابطه نامشروع
در چنین پرونده‌هایی علم قاضی مؤثر می‌باشد و پذیرفتن تأثیر فیلم و اسکرین شات از چت در اثبات جرم بستگی به نظر قاضی دارد. شرایط و اوضاع و احوال توسط قاضی سنجیده می‌شود. ممکن است قاضی چنین مسئله ای را به عنوان یک اماره بپذیرد و ممکن است قبول نکند.
فیلم و عکس نیز از مواردی می باشد که ممکن است بتوان با آن رابطه نامشروع را ثابت کرد. برای اثبات رابطه نامشروع، شهادت شهود و اقرار می توان به عنوان دلیل ارتکاب جرم رابطه نامشروع مورد پذیرش قرار بگیرد. فیلم و عکس فقط ممکن است برای قاضی به عنوان اماره و نشانه تلقی شود. زیرا امروزه با توجه به پیشرفت فناوری، امکان ساخت فیلم و عکس مونتاژ شده به راحتی انجام پذیر است و به همین سبب قضات به چنین مسائلی توجهی جدی ندارند.
قابل استناد بودن پیام های فضای مجازی
بر خلاف تصورات برخی افراد، که متن گفت‌وگو در شبکه‌های اجتماعی را جزو دلایل قابل استناد به شمار نمی آید، قانون، «ادله الکترونیک» را به رسمیت شناخته است. اگر کسی در این شبکه ها از شما سوء استفاده کند و جرمی واقع شود باید بدانید تمام این محتوا‌ها در دادگاه به عنوان دلیلی از شما و علیه شخص تهدیدکننده پذیرفته خواهند شد.
دادگاه، با مکانیسم مشخصی که توسط کارشناسان حوزه فناوری اجرا خواهد شد. صحت مدارک شما را بررسی کرده و در صورت تائید، ملاک و مبنای صدور حکم قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۲ قانون تجارت الکترونیکی : «اسناد و ادله اثبات دعوی ممکن است به‌صورت «داده‌پیام» باشد. در‌هیچ محکمه یا اداره دولتی نمی‌توان بر اساس قواعد ادله موجود، ارزش اثباتی «داده‌پیام» را صرفا به دلیل شکل و قالب آن رد کرد.».
اما مهم‌ترین نکته در این مورد این است که پذیرش ادله الکترونیکی از سوی دادگاه با روش‌های قانونی و توسط کارشناسان خبره در حوزه فضای مجازی (تایید کارشناسان پلیس فضای مجازی) موردپذیرش قرار می‌گیرد،. وگرنه ممکن است دادگاه آن دلایل را از فرد نپذیرد.