اثبات زوجیت دائم و موقت از طرف زن و مرد در حقوق ایران

اثبات زوجت و دعاوی قابل طرح در این زمینه ، یکی از دعاوی حقوقی است که توسط یکی از زوجین بر علیه دیگری مطرح می شود که در محاکم باید نسبت به آن رسیدگی کرد. اساسا قانون زمانی عقد نکاح را به رسمیت می شناسد و رابطه همسری را بین یک زن و مرد برقرار می داند که نکاح آن ها مطابق حکم مندرج در ماده  ۹۹۳ قانون مدنی در دفاتر ثبت احوال به ثبت برسد. عدم ثبت ازدواج علاوه بر مسؤولیت حقوقی و کیفری که برای زوج در پی دارد می تواند این پیامد را به همراه داشته باشد که به راحتی مورد انکار توسط هر کدام از زن و شوهر قرار بگیرد. در این صورت ، طرف دیگر باید وجود رابطه زوجیت را به اثبات برسانند که به اصطلاح اثبات زوجیت گفته می شود.

دادگاه اثبات زوجیت

اثبات زوجیت، ازجمله دعاوی در صلاحیت دادگاه خانواده است  ولی چنانچه دادگاه خانواده در حوزه قضایی آن شهرستان موجود نباشد، دادگاه عمومی و حقوقی به این دعوای خانوادگی رسیدگی خواهد کرد . به طور کلی هرکسی که نسبت به دیگری حقی دارد باید آن را به اثبات برساند و ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی و ۱۹۷ قانون دادرسی مدنی نیز به این قضیه اشاره داشته است و علاوه بر این برگرفته از یک قاعده فقهی نیز می باشد ( البینۀ علی المدعی ).

دعوای اثبات زوجین نیز به این قضیه دلالت دارد. زن و مرد باید به وسیله مدارک و مستندات بتوانند رابطه خود را به اثبات برسانند. به عبارتی دیگر، یکی از طرفین عقد ازدواج (اعم از ازدواج دائم یا ازدواج موقت) علی رغم وجود رابطه زوجیت و صحت تمامی شرایط تحقق عقد نکاح، منکر وجود هرگونه رابطه ی زوجیت (اعم از دائم یا منقطع) می گردد که در این صورت مطابق با قوانین موضوعه، کسی که مدعی وجود رابطه ی زوجیت می باشد، باید ان را اثبات کند.

دلایل اثبات زوجیت دائم و موقت

۱- اقرار

در امور حقوقی ، اقرار مهمترین دلیل محسوب می شود و همچنین طبق ماده  ۱۲۷۵ قانون مدنی یکی از مطمئن ترین راه های اثبات زوجیت  می باشد .اقرار یعنی شخصی از وجود حقی به نفع دیگری و به ضرر خود خبر  دهد.در رابطه زوجیت نیز چنانچه مرد یا زن از وجود رابطه زوجیت بین خود و دیگری خبر دهد آن رابطه به راحتی به اثبات می رسد .اقرار چه  صریح باشد چه ضمنی ،شفاهی باشد یا کتبی،.گفتاری باشد یا عملی اثبات کننده زوجیت است .

۲- سند کتبی

اغلب زوجین در ابتدای عقد، سند ازدواجی را امضاء می کنند که این سند به صورت رسمی یا غیررسمی به زوجین تحویل می شود.  اسناد کتبی یکی از بهترین و موثق ترین راه های اثبات ادعا در تمام دعاوی حقوقی می باشند . در دعوای اثبات زوجیت، سند نکاح یا ازدواج  آشکار ترین دلیل بر وجود رابطه همسری بین زن و مرد می باشد .
سند نکاح چنانچه رسمی نباشد یعنی در دفتر ثبت احوال تنظیم و به ثبت نرسیده باشد و فقط در حضور زن و شوهر و بستگان تنظیم و امضا شده باشد نیز می تواند در دادگاه به اثبات زوجیت کمک نماید ولی اعتبار سند نکاح رسمی را ندارد .

۳- شهادت شهود

شهادت شهود یکی از مهم ترین دلایل اثبات رابطه زوجیت است.شهود کسانی می باشند که هنگام وقوع عقد ، در مراسم حضور داشته و ناظر عقد نکاح بوده اند . برای اثبات زوجیت شاهدانی که در ازدواج زوجین حضور داشته اند می توانند به دادگاه مراجعه کرده و نسبت به رابطه زوجیت زوجین شهادت دهند. تعداد شهود لازم مطابق بند  “د” ماده ۲۳۰ ، می تواند شامل  دو مرد یا یک مرد و دو زن باشد .

۴- سوگند

در مقایسه با سایر دلایل اثبات زوجیت، سوگند ضعیف ترین دلیل به شمار می رود. سوگند به دو قسم، سوگند مدعی و منکر تقسیم می شود، سوگند مدعی برای اثبات رابطه زوجیت محدود بوده و کارایی چندانی ندارد .

۵- معاشرت و هم زیستی

درصورتی که زن و مردی به گونه ای با یکدیگر معاشرت داشته اند که طبق عرف همه زن و شوهر ها آن گونه رابطه دارند می تواند دلیلی بر وجود پیوند زناشویی بین آن ها باشد ب.رای مثال سکونت مشترک طولانی مدت در زیر یک سقف و یا خلوت کردن و …

۶- شیاع و استفاضه

شیاع و استفاضه نیز می توانند برای اثبات رابطه زوجیت مورد استفاده قرار گیرند.در این ادله می توان مواردی مانند مالکیت مطلق، موت، نکاح، وقف و عتق و ولایت قاضی را با استفاضه به اثبات رساند.
به طور مسلم نمی توان به شیاع شاهدان نسبت به اثبات رابطه زوجیت بسنده کرد، بخاطر این که با دو شاهد هم می توان رابطه زوجیت را اثبات کرد و حتما لازم نیست که دو شاهد ازدواج طرفین بر حقانیت رابطه زوجیت صحه بگذارند. قائلین در شیاع براساس علم حسی که از مشاهده یا استماع حاصل می شود به رابطه زوجیت پی نمی برند بلکه آن ها براساس برخی آثار حاصل از رابطه زوجیت، می توانند به رابطه زوجیت پی ببرند.

مراحل و مدارک

مراحل و مدارک اثبات زوجیت زن و مرد

زن یا مردی که مدعی اثبات زوجیت می باشد ابتدا باید ضمن تنظیم و تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده، دلایل و مدارک خود را در دادخواست ذکر کند.از جمله مدارکی که میتوان برای دعوای اثبات رابطه ی زوجیت بکار برد عبارتند از:

1. کارت ملی و شناسنامه
2. سند ازدواج (درصورت موجود بودن)
3. شهادت شهود و گواهی مطلعین
4. اماراتی از جمله پرداخت مهریه یا نفقه از جانب مرد، تهیه مسکن مشترک ، پیام ها و مکالمات مرتبط
5. درخواست جلب نظر کارشناس
6. درخواست معاینه محلی
7. تحقیقات محلی
8. درخواست استعلام
9. سوگند

مشاوره با بهترین وکیل حقوقی

از آن جایی که دعاوی اثبات زوجیت و تنظیم دادخواست آن و جمع آوری ادله و نحوه دفاع در آن از پیچیدگی های خاصی برخوردار است و اصولا از جمله دعاوی مهم  در دادگاه ها به شمار می رود که اثبات آن نیز بسیار دشوار و زمان بر است  لذا لازم است شخص مدعی از تجربه و دانش یک وکیل باتجربه قبل از طرح دعوا بهره برده تا مانع شکست در آن شود .شما می توانید جهت طرح این دعاوی ، با دفتر ما تماس بگیرید تا مشاوره و تجربه بهترین وکیل حقوقی اصفهان بهره مند گردید.