انواع وکیل دادگستری در نظام حقوقی ایران
ارسال شده توسط وکیل پایه یک دادگستری در ۱۳۹۸-۰۳-۱۲
وکالت و انواع وکیل در ایران
طبق قوانین مدنی ایران : وکیل دادگستری کسی است که از طرف شخص دیگری (اعم از حقوقی یا حقیقی) به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود.وکالت انواع متفاوتی دارد.
وکالت یک عقد جایز است که در چارچوب مقررات قانون مدنی منعقد میشود و طرفین آن وکیل و موکل نامیده می‌شوند.شخص نیابت دهنده را موکل، و شخص نایب را وکیل می‌نامند.
از جمله اموری که یک وکیل مکلف به انجام آنها میباشد : تنظیم معاملات و قراردادهای تجاری نظیر خرید و فروش و اجاره، صدور و قبول اسناد تجاری نظیر چک و برات، انعقاد نکاح و طلاق، اداره‌ی اموال موکل و نیز طرح و پیگیری تمامی دعاوی حقوقی و کیفری در دادگاه می باشد. اساساً تمامی امور حقوقی، قابلیت نیابت‌پذیری و انجام از سوی وکیل را دارند؛ مگر آنکه آن امور، از مواردی باشند که اصطلاحاً قائم به شخص موکل است و تنها اوست که می‌تواند آن امور را انجام دهد؛ نظیر شهادت، اقرار، لعان، تمکین و مواردی از این دست که قابل وکالت دادن نیستند و انعقاد وکالت در مورد آنها، باطل است.
در این مقاله، به بیان انواع وکیل در نظام حقوقی ایران و توضیحاتی درباره آن می‌پردازیم.
انواع وکیل دادگستری
وکیل انتخابی
وکیل انتخایی وکیلی است که شخص آن را با انتخاب خود برمیگزیند و با انعقاد قرارداد وکالت از او می خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی برعهده بگیرد.
وکیل تسخیری
درصورتی که که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، بدلیل امتناع متهم از اخذ وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده است به تشخیص دادگاه ، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته میشود. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده می گردد،وکیل تسخیری است.
وکیل معاضدتی
طبق قانون مدنی همه افراد در مراجع قضایی باید برای خود وکیل داشته باشند، اما زمانی که که شخص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکیل داشته باشند ولی بدلایلی امکان گرفتن وکیل نداشته باشند ، با تشخیص عسرو حرج موکل از سوی دادگاه و یا تشخیص کمسیون معاضدت کانون وکلا، در این موارد وکیلی بصورت رایگان دفاع از حقوق شخص معسر را برعهده می گیرد. عنوان وکیل یاد شده در این موارد، وکیل معاضدتی است.
وکیل قراردادی(تعبینی)
وکالت تعیینی که به آن وکالت قراردادی ویا تعبینی به وکالتی اطلاق میشود که هر یک از اصحاب دعوا برای دفاع و اقامه‌ی دعوا و تعقیب آن به وکیل دادگستری اعطا می‌کنند.
وکیل اتفاقی
وقتی شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی شغل او وکالت نباشد، بخواهد بصورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند ، خارج از چرخه و آزمونهای سخت کانون وکلای دادگستری ، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد ، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوطه می تواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته است را وکیل اتفاقی می گویند.
وکیل سازمانی
در راستای اجرای قانون حمایت قضایی از کارکنان دولت و نیروهای مسلح ، درصورتیکه کارکنان دولتی اعم از کشوری و لشگری در امور خدمتی خود دچار مشکل حقوقی و قضایی شوند ، سازمان محل خدمت وی، می تواند کارشناسان حقوقی خود راجهت دفاع از حقوق کاکنانی که دچار مشکل شده اند، به عنوان وکیل همان کارکنان به مراجع قضایی معرفی نمایند و یا به آنها مشاوره حقوقی بدهد. کارشناسان حقوقی که در این خصوص وکالت کارکنان اداره متبوع خود در مراجع قضایی جهت دفاع از آنها را بر عهده می گیرند، وکیل سازمانی نامیده می شوند.
وکیل قوه قضائیه
وکیل قوه قضائیه (ویا وکیل ماده ۱۸۷) به اشخاصی اطلاق میشود که در اجرای ماده ۱۸۷ قانون برنامه پنج ساله سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور از مرکزی بنام مرکز امور مشاوران حقوقی و کارشناسان قوه قضائیه پروانه وکالت دریافت می کنند.
وکیل کارآموز
اشخاص تحصیل کرده در رشته های حقوق پس از قبولی در آزمون های ورودی دشوار کانون وکلای دادگستری می بایست مدتی را پیش وکیل با تجربه به عنوان کارآموز سپری نمایند. این افراد می توانند در همان مدت کارآموزی زیر نظر سرپرستان خود، در مسائلی که خیلی سنگین نباشد به امر وکالت هم بپردازند. به وکلایی که در دوران کارآموزی به وکالت می پردازند، وکیل کارآموز و یا کارآموز وکالت می گویند.
وکیل حمایتی (وکیل ایثارگران)
زمانی که بسیجیان و افراد ایثارگر در موضوعات حقوقی و قضائی با مشکلاتی رو به رو می شوند، وکلای قضائی که در اجرای قانون حمایت قضایی و یا قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند، به عنوان وکیل ایثارگران و بسیجیان در مراجع قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی یا وکیل ایثارگران معرفی می کنند.
موارد انقضای وکالت
طبق ماده ۶۷۸ قانون مدنی وکالت به طرق زیر انقضا می یابد:
- عزل موکل که وکیل را از وکالت عزل کند.
- مرگ یا جنون وکیل یا موکل
- سفه وکیل و موکل
- پایان یافتن موضوع وکالت
مقایسه وکیل پایه یک و وکیل پایه دو
وکلای پایه ۲ فقط حق شرکت در آن دسته از محاکم کیفری را دارند که به جرم‌های تعزیری مستوجب حبس کمتراز ۱۰ سال و شلاق و جزای نقدی و اقدامات تامینی منتج میشود و در محاکم حقوقی نیز تنها زمانی حق دفاع از موکل خود را دارند که بازخواسته کمتر از ۵۰۰میلیون ریال باشد و یا خواسته غیر مالی باشد مگر در دعاوی مربوط به اختلافات در اصل نکاح، اصل طلاق، اثبات و نفی نسب .
درصورتی که یک وکیل پایه یک دادگستری حق شرکت در تمامی محاکم اعم از حقوقی و کیفری و… را دارد. وکلایی که از کانون وکلای دادگستری پروانه اخذ می‌کنند و پس از آن به صورت ۲ سال کار آموزی دوره را طی می‌کنند و می‌توانند زیر نظر وکیل سرپرست نسبت به دفاع از حقوق موکل اقدام کنند ، پس از طی ۲ سال و همچنین تأیید صلاحیت علمی و گزینش‌های مربوطه موفق به اخذ پروانه وکالت پایه یک شوند.
انجام کلیه دعاوی کیفری ، حقوقی و …
وکیل حسین یاوری به عنوان بهترین وکیل کیفری اصفهان با انجام بیش از ۵۰۰ پروژه حقوقی ، کیفری , خانواده , ثبتی , امور حسبی و … آماده ارائه خدمات وکالت در اصفهان و در سطح کشور در انواع دعاوی کیفری، شکایت، امور بیمه، خانواده، ملکی، مالی، تجاری، تعزیرات، اداره کار، شهرداری و امور گمرکی همچنین انجام تخصصی امور قراردادها و شرکت ها با تکیه بر اطلاعات علمی و تعهد کاری به عنوان بهترین وکیل دادگستری اصفهان می باشد.