مجازات جرایم پزشکی در ایران
ارسال شده توسط وکیل پایه یک دادگستری در ۱۳۹۸-۰۳-۲۷
نمونه از جرایم پزشکی در ایران
یک دختر جوان جهت خارج کردن کیست از شکم خود در یکی از بیمارستانهای اصفهان بستری شد.پس از جراحی مشخص شد که پزشک متخصص اصفهانی به جای کیست در یک اشتباه غیرمنتظره ، کلیه بیمار را از بدنش خارج کرده و دختر جوان زین پس باید دیالیز گردد!!
این نمونه ای از جرایم پزشکی میباشد.
امروزه تخلفات و جرایم پزشکی یکی از موضوعات بحث برانگیز در ایران شده است و برخلاق آن چیزی که انتظار میرود پزشکان نیز دچار خطای و جرم پزشکی میشوند.
بر همین اساس رسیدگی به تخلفات پزشکی در صلاحیت دادسرای انتظامی پزشکی و رسیدگی به جرایم در حیطه صلاحیت محاکم عمومی دادگستری است.رعایت نکردن موازین شرعی و قانونی و مقررات صنفی و حرفه‌ای و شغلی و سهل‌انگاری درانجام وظایف قانونی به وسیله شاغلان حرفه پزشکی و وابسته به پزشکی، تخلف محسوب می شود و متخلفان با توجه به شدت و ضعف عمل ارتکابی و تعدد و تکرار آن، حسب مورد به مجازات های زیر محکوم می شوند:
- تذکر یا توبیخ شفاهی در حضور هیئت مدیره نظام پزشکی محل
- اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی محل
- توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی و نشریه نظام پزشکی محل یا الصاق رأی در تابلو اعلانات نظام پزشکی محل
- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته از ۳ ماه تا ۱ سال در محل ارتکاب تخلف
- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته از ۳ ماه تا ۱ سال در تمام کشور
- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی از بیش از ۱ سال تا ۵ سال در تمام کشور
- محرومیت دایم از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته در تمام کشور
انواع تخلفات پزشکی در ایران و مجازات آنها
تخلفات پزشکی در ایران انواع گوناگونی دارد که به تفصیل به آنها میپرداریم:
۱- عدم رعایت موازین علمی ، شرعی و قانونی و سهل انگاری در انجام وظایف
اشخاص مشغول در حرفه های پزشکی باید مطابق موازین علمی و شرعی و قانون کار کرده و از هرگونه سهل انگاری درانجام وظایف قانونی بپرهیزند.پزشک یا جراح باید در اقدامات درمانی خود صلاحیت و مهارت علمی کافی را داشته باشد و هر پزشک پس از فارغ التحصیلی در رشته وتخصص خود فعالیت نماید. برای مثال درصورتیکه یک پزشک عمومی اقدام به عمل جراحی زیبایی کند به مدت ۶ ماه تا ۱سال از فعالیت پزشکی محرئم و درصورت ادامه پروانه پزشکی او لغو میشود.همچنین اگر اقدام چنین پزشکی منجر به زیان مالی یا نقض عضو و یا اتلاف جان در بیمار گردد، دراین صورتطبق قانون پرونده پزشکی وی رسیدگی و مجازات و از کار طبابت منع میشود.یکی از مجازات ها دیه به شاکی و یا خانواده اوست.
۲. افشا کردن اسرار و نوع بیماری
اخلاق پزشکی ایجاب می‌کند تمام اطلاعاتی که بیمار برای بیان بیماری خود اظهار می‌دارد یا اطلاعاتی که در هنگام معاینه بیمار به دست می‌آید، نزد پزشک محفوظ بماند و هیچگاه اقدام به افشای اسرار بیمار نزد کسی نکند.مطابق قانون مجازات اسلامی کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار محسوب میشوند، هر گاه در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند به مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهند شد. پس چنانچه شخصی به پزشکی مراجعه و پزشک مزبور پس از معالجه، در قالب مقاله‌ای که نام بیمار و نوع بیماری او را در مجله و یا روزنامه اعلام نماید، با وجود سایر شرایط قابل تعقیب خواهد بود. افزون بر آن پزشک بنابر مقررات صنفی خود نیز مرتکب تخلف شده و برای او مجازات انتظامی در نظر گرفته میشود.
۳. اعمال خلاف شئون پزشکی
پزشکان میبایست مراعات موازین اخلاقی و هنجارهای جامعه را بنمایند و در مواجهه با بیمار تمام موازین اخلاقی، از جمله احترام به حقوق بیمار را رعایت نمایند و از ارتکاب تخلفات و جرایمی که جنبه کیفری و عمومی دارند و حرمت جامعه پزشکی را زیر سوال می‌برند از جمله اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، فساد اخلاقی، کلاهبرداری، عضویت در شرکت‌های هرمی، تبانی با برخی موسسات همانند سرویس‌های آمبولانس خصوصی یا دولتی حمل بیمار و غیره … که خلاف شئونات حرفه‌ای و پزشکی است خودداری کند.
مجازات این تخلفات طبق آیین نامه انتظامی رسیدگی به تخلفات پزشکی تعیین میشود و تشخیص مصادیق اعمال خلاف شئون پزشکی در صلاحیت سازمان پزشکی است و توسط هیئت های بدوی و عالی انتظامی با توجه به عرف جامعه پزشکی انجام میشود.
۴. اعمال جذب بیمار از طریق تبلیغات گمراه کننده
جذب کردن بیمار برخلاف شئون حرفه پزشکی و همچنین هر نوع تبلیغ گمراه کننده از طریق رسانه‌های جمعی اگر خلاف ضوابط نظام پزشکی باشد ممنوع میباشد. تبلیغات گمراه کننده و دادن وعده‌های واهی و اغراق آمیز مثل بلند کردن قد افراد بالغ ، ارائه نمونه‌های درمان شده قبلی مثلا در زمینه پوست و مو یا جراحی بینی که اساسا غیر واقعی و واهی باشند خلاف شئون پزشکی و بنابر آیین نامه انتظامی نظام پزشکی ممنوع است.
۵.فریب دادن بیمار
پزشکی که با انجام تبلیغات کاذب گمراه کننده و توسل به وسیله فریب دهنده می‌کوشد تا بیماران را جذب کند و یا آنها را به نوع درمانی امیدوار سازد که حقیقت ندارد مرتکب جرم شده است.
علاوه بر موارد بالا ، به کار نبردن حداکثر تلاش ممکن جهت معالجه و درمان، تحمیل نمودن مخارج غیر ضروری به بیماران، ایجاد نمودن رعب و هراس در بیمار، تجویز داروهای روان گردان، ممنوعیت جذب و هدایت بیمار از موسسات بهداشتی درمانه دولتی و خیریه به مطب شخصی یا موسسات پزشکی خصوصی، انتشار مقالات و گزارش‌های خلاف اصول علمی و رعایت ننمودن تعرفه‌های خدمات درمانی نیز از موارد تخلفات پزشکان هستند که در این مقال نمی‌گنجند.
انواع جرایم ناشی از پزشکی ومجازات آن در ایران
در چنین جرایمی علاوه بر شخصیت مرتکب که به حرفه پزشکی اشتغال دارد فعل زیانبار باید یک عمل پزشکی و درمانی تلقی شود. ارتکاب قتل عمد، صدمات بدنی و قتل ترحم آمیز و سقط جنین از عناوین مهمترین عناوین مجرمانه ناشی از اعمال پزشکی محسوب میشوند که در زیر بعضی از این موارد را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
۱. جرایم پزشکی ناشی از قتل و یا صدمات بدنی عمد طی اعمال پزشکی
اگر پزشک یا جراح در جریان معالجه و درمان یا انجام سایر امور پزشکی، عمدا عملی را انجام دهد که منجر به مرگ بیمار شود مرتکب قتل عمد شده است.بنابراین چنانچه پزشک یا جراح به قصد سلب حیات بیمار از معالجه وی سرباز زند و در نتیجه بیمار بمیرد چنین قتلی عمد و موجب قصاص است .همچنین اگر پزشک یا پرستار آمپولی تزریق کند که حاوی مواد شیمیایی کشنده باشد یا مقداری از دارویی را به بیمار بخوراند که بیش از حد مجاز بوده و باعث مرگ وی شود، مطابق قانون مجازات اسلامی عمل چنین فردی قتل عمد محسوب میشود.
۲. جرایم پزشکی ناشی از قتل و یا صدمات بدنی غیرعمد طی اعمال پزشکی
درصورتی که پزشک در معالجه بیمار مرتکب هیچ نوع خطای جزایی و مصادیق آن از قبیل بی احتیاطی و بی مبالاتی نشده باشد و با این وجود، اقدامات درمانی از ناحیه او موجب جنایت بر بیمار شود باز هم مسئول شناخته میشود و قانون در این مورد عمل پزشک را خطای شبیه عمد نامیده است. در این مورد پزشک برای آنکه از نظر کیفری مسئول قلمداد نشود قبل از اقدام به درمان – در غیر موارد فوری – میبایست از بیمار، ولی و سرپرست یا نمایندگان قانونی اذن بگیرد و کلیه موازین علمی،فنی و نظامات دولتی را نیز رعایت نماید.
در صورتی که پزشک ماذون باشد و کلیه موارد فوق را رعایت نماید، ولی با این حال بر اثر درمان به صورت اتفاقی مرگی رخ دهد و یا آسیبی به بیمار وارد آید پزشک مسئولیت کیفری نخواهد داشت. جرم نبودن عمل پزشک بدین معنا نیست که عمل وی از نطر مدنی مسئولیت ندارد. زیرا اخذ رضایت تنها موجب اباحه عمل پزشک به عنوان درمان و معالجه بوده و مانع ثبوت ضمان نسبت به نتیجه ناخواسته نمی شود. پزشک تنها در صورتی از نظر مدنی مسئول نیست که قبل از شروع به درمان یا اعمال جراحی از بیمار برائت حاصل نماید.
مشاوره با وکیل کیفری متخصص در این نوع دعوا حساس بسیار تاثیر گذار است.لذا جهت اقدام به مشاوره و محول کردن اعمال شکایت پزشکی به یک وکیل خوب و مجرب میتوانید با بهترین وکیل کیفری اصفهان تماس بگیرید.