نحوه انحصار وراثت و ۴ نکته مهم در رابطه با آن
ارسال شده توسط وکیل پایه یک دادگستری در ۱۴۰۰-۱۰-۲۱
انحصار وراثت
همانطور که می دانید زمانی که شخصی فوت می کند، ورثه متوفی تعیین می شوند. تا بتوان با تعیین سهم‌الارث افراد، ارث را تقسیم کرد و برای ماترک تعیین و تکلیف کرد. بطور کل انحصار وراثت در واقع گواهی ای می باشد که مراحل آن توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی طی و صادر می‌شود و در آن ورثه میزان سهم الارث آن مشخص خواهد شد. ورثه یا هر ذی نفعی برای هر اقدام حقوقی در ادارات دولتی، دفاتر اسناد رسمی و بانک‌ها نیازمند این گواهی خواهند بود.
الزام داشتن گواهی انحصار وراثت
برای انجام دادن تمامی امور حقوقی، امور بانکی و امور ثبتی و … گواهی الزامی است. در صورت عدم اقدام به دریافت گواهی، امکان تقسیم و یا انتقال ترکه و انجام اموری که مربوط به ادارات دولتی و بانک‌ها است، وجود نخواهد داشت.
انواع گواهی انحصار وراثت
گواهی انحصار وراثت با توجه به دارایی و اموال متوفی بصورت محدود و نا محدود صادر می گردد. در صورتی که متوفی دارای اموال باشد، گواهی انحصار ورثه نامحدود صادر می‌شود و در آینده برای فروش اموال به ارث رسیده شده، نیاز به این نوع گواهی هست. تفاوتی بین این دو نوع گواهی در مدت زمان صدور و انتشار آگهی است. برای اخذ گواهی حصر وراثت نامحدود حدود یک ماه زمان نیاز است، اما برای اخذ گواهی محدود یک هفته زمان کافیست.
وارث چه کسی است؟
افراد به واسطه نسب و سبب از یکدیگر ارث می برند. تنها در صورتی مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی تنها مستقر می‌شود که حقوق و دیون ترکه ادا شود. این حقوق و دیون شامل مواردی همچون قیمت کفن میت، دیون مالی متوفی و وصایای متوفی تا ثلث ترکه است. تا زمانی که دیون متوفی پرداخت نشود هیچ کدام از ورثه نمی‌توانند نسبت به اموال معامله‌ای انجام دهند. اگر تا قبل از این نسبت به اعیان ترکه معاملاتی کنند، این معاملات ناقد نیست و افراد صاحب دین می‌‌توانند این معاملات را برهم زنند.
اگر تاریخ فوت اشخاصی که از یکدیگر ارث می‌برند مجهول باشد و تقدم و تاخر آن مشخص نباشد، اشخاص مزبور از یکدیگر ارث نمی‌برند، مگر در مواردی خاص همانند غرق شدن دو نفر که در ماده ۸۷۳ قانون مدنی به آن اشاره کرده اند.
همچنین اگر اشخاصی که بین آن‌ها توارث وجود دارد فوت کنند و تاریخ فوت یکی معلوم و تاریخ فوت دیگری از جهت تقدم یا تاخر مجهول باشد، فقط آن شخصی که تاریخ فوت مجهول است از دیگری ارث می برد.
طبق قانون مدنی وراث به سه دسته تقسیم می‌شوند:
اول: همسر، پدر و مادر، فرزندان و یا نوه‌ها
دوم: پدربزرگ و مادربزرگ، همسر، خواهر و برادر
سوم: همسر، عمه، عمو، دایی، خاله متوفقی
میزان سهم الارث
وارث: مادر
سهم الارث با وجود فرزند یک ششم می باشد و بدون فرزند یک سوم است.
وارث: زوج
سهم الارث با وجود فرزند یک چهارم و بدون فرزند یک دوم می باشد.
وارث: زوجه
سهم الارث با وجود فرزند یک هشتم و بدون فرزند یک چهارم می باشد.
وظایف وکیل انحصار وراثت
علاوه بر مشاوره حقوقی یک وکیل وظیفه دارد به موکل خود کمک می‌کند تا با در دست داشتن ادله کافی و مدارک لازم به صورت صحیح برای انحصار ورثه اقدام کند. این امر بسیار مساله مهم و حیاتی می باشد.
در واقع دانستن یک قانون یا رویه می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای در نتیجه نهایی داشته باشد. اگر به صورت صحیح و آگاهانه به آن عمل نشود ممکن است ضرر جبران‌ناپذیری به حقوق ورثه وارد کند. در همین راستا برای انتخاب وکیل انحصار وراثت باید به سراغ فردی رفت که در این حوزه تخصص و تجربه کافی را دارا باشد.
زمانیکه یک وکیل با موضوع ارث و با قانون امور حسبی آشنایی کامل داشته باشد و نسبت به رویه قضایی دادگاه هم اطلاعات کافی داشته باشد می‌تواند به خوبی به احقاق حقوق موکلش کمک کند. پس از فوت یک فرد معمولا نزدیکان او مشکلات روحی و اجتماعی بسیاری دارند مساله انحصار ورثه و پیگیری‌های قضایی می‌تواند فشار روحی بیشتری به افراد وارد کند. همچنین ممکن است با عدم همکاری ورثه مشکلاتی در روند صدور گواهی هم ایجاد شود.فرد باید با توجه به تمام این موارد برای کاهش آسیب های روحی و کوتاه شدن روند رسیدگی، از یک وکیل ارث خبره و با تجربه در حیطه وراثت کمک بگیرد.